Đầy tháng là thời điểm, theo quan niệm dân gian Việt Nam, đứa trẻ được vừa tròn một tháng sau sinh. Trong ngày đầy tháng, thường các gia đình làm lễ cúng đầy tháng và làm cỗ mời họ hàng khách khứa để mừng cho cháu bé đã qua thời trứng nước, đồng thời cũng là thời điểm mẹ của cháu bé (sản phụ) kết thúc giai đoạn kiêng khem ở cữ.
Cúng đầy tháng cho bé là một điều rất quan trọng, việc bé đầy tháng ở Việt Nam chúng ta hay làm những mâm cỗ để cúng đầy tháng cho bé và việc cúng cho bé trai khác và cúng cho bé gái cũng khác nhé các mẹ.
Hãy tìm hiểu ở bài viết này ngay để hiểu hơn về việc cúng đầy tháng cho bé từ các món đồ lễ đến bài văn cúng để giúp các mẹ hiểu hơn về công việc ngày đầy tháng của bé nhé.
Các mẹ hiểu thêm cúng đầy tháng là gì ?
Lễ cúng đầy tháng là một trong những lễ cúng Mụ tương tự các nghi lễ cúng tạ các bà Mụ vào ngày đầy cữ (3 ngày sau sinh), đầy tuổi tôi (3 tháng 10 ngày sau sinh), thôi nôi (1 năm sau sinh), xuất phát từ hình thức tín ngưỡng dân gian mang đậm dấu ấn tín ngưỡng thờ mẫu. Việc tổ chức lễ đầy tháng nhằm tạ ơn các Mụ bà không chỉ nặn ra đứa trẻ, mà còn phù trợ cho “mẹ tròn con vuông”.
Những đồ lễ không thẻ thiếu trong cúng đầy tháng cho bé
Trong ngày đầy tháng, ngoài việc chuẩn bị món ăn thức uống dùng để chiêu đãi khách mời, gia chủ còn chuẩn bị mâm lễ vật cung kính 12 Mụ bà gồm 12 chén chè, 3 tô chè, 3 đĩa xôi và một mâm cúng kính 3 Đức ông gồm con vịt chéo cánh được luộc chín, 3 chén cháo và 1 tô cháo.
Mâm lễ cúng đầy tháng cho bé gái
Những lễ sau đây:
– Trái cây (Ngũ Quả).
– Hoa Cát Tường/ hoa đồng tiền.
– Nhang trầm Hà Nội.
– Đèn cầy.
– Gạo hủ.
– Muối hủ.
– Giấy cúng Đầy tháng cơ bản.
– Bộ 13 đôi hài và váy áo 3D.
– Trà.
– Rượu nếp.
– Nước chai.
– Trầu têm cánh phượng (12 phần nhỏ và 1 phần lớn).
– Chè (Bé trai chè đậu trắng – bé gái thì chè trôi nước).
– Xôi (Xôi gấc 12 phần nhỏ và 1 phần lớn).
– Gà Luộc.
– Bánh kẹo.
– Heo quay miếng (Chia làm 12 miếng nhỏ 1 miếng lớn).
– Bánh hỏi.
Làm Lễ đầy tháng cho bé gái, ngoài việc chuẩn bị mâm cúng gia tiên, mâm lễ thần tài, mâm cúng ông táo, bạn còn phải chuẩn bị mâm lễ vật kính 12 Mụ bà, 1 Bà chúa và một mâm kính 3 Đức ông.
Sau đây là danh sách 12 Mụ bà sẽ luân phiên lo việc thai sản trong 12 năm cho bé và bà mỗi bà sẽ kiếm một việc trong sinh nở giáo dưỡng:
- Mụ bà Trần Tứ Nương, coi việc sanh đẻ (chú sinh).
- Mụ bà Vạn Tứ Nương, coi việc thai nghén (chuyển sinh).
- Mụ bà Lâm Cửu Nương, coi việc thụ thai (thủ thai).
- Mụ bà Lưu Thất Nương, coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé.
- Mụ bà Lâm Nhất Nương, coi việc chăm sóc bào thai (an thai).
- Mụ bà Lý Đại Nương, coi việc chuyển dạ (chuyển sinh).
- Mụ bà Hứa Đại Nương, coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)..
- Mụ bà Cao Tứ Nương, coi việc ở cữ (dưỡng sanh).
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương, coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
- Mụ bà Mã Ngũ Nương, coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử).
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương, coi việc giữ trẻ (bảo tử).
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương, coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ.
Lễ cúng đầy tháng cho bé trai
Chỉ cần đảm bảo đầy đủ các lễ vật sau và biết cách bày trí, sắp xếp, gia đình đã có thể có 1 buổi lễ cúng đầy tháng tươm tất. Chuẩn bị cho mâm cúng đầy tháng bé trai bao gồm:
Mâm trên dành cho Đức Ông, đặt trên 1 chiếc bàn nhỏ, bao gồm:
- 3 dĩa xôi lớn + 1 tô chè lớn
- 1 tô cháo lớn
- 1 con gà luộc tréo cánh, để nguyên con
- 1 miếng thịt heo quay (để nguyên miếng)
- 1 dĩa hoa quả
Mâm dưới dành cho 12 Bà Mụ, đặt trên bàn lớn hơn và đặt cách 10 phân gồm có:
- 12 chén chè nhỏ + 12 dĩa xôi nhỏ
- 12 chén cháo + 12 ly nước nhỏ
- 2kg thịt heo quay chia đều 12 dĩa
- 12 chén nước hoặc rượu nhỏ
- 12 dĩa nhỏ bánh kẹo trẻ em
12 bà Mụ là các thần giúp việc cho Ngọc Hoàng, mỗi bà kiêm một việc trong sinh nở giáo dưỡng, được gọi tên như sau:
- Mụ bà Trần Tứ Nương coi việc sanh đẻ (chú sanh)
- Mụ bà Vạn Tứ Nương coi việc thai nghén (chú thai)
- Mụ bà Lâm Cửu Nương coi việc thụ thai (thủ thai)
- Mụ bà Lưu Thất Nương coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ)
- Mụ bà Lâm Nhất Nương coi việc chăm sóc bào thai (an thai)
- Mụ bà Lý Đại Nương coi việc chuyển dạ (chuyển sanh)
- Mụ bà Hứa Đại Nương coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)
- Mụ bà Cao Tứ Nương coi việc ở cữ (dưỡng sanh)
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)
- Mụ bà Mã Ngũ Nương coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương coi việc giữ trẻ (bảo tử)
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sanh).
Văn khấn cúng đầy tháng cho bé
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ Tát
– Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
– Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
– Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
– Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay, là ngày … … … tháng … … … năm … … …
Vợ chồng con là …………………………………. sinh được con (trai, gái) đặt tên là ………………………………….
Chúng con ngụ tại …………………………………. …………………………………. ………………………………….
Nay, nhân ngày đầy tháng chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tấu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………………………………. sinh ngày …………………………………. được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Chúc các mẹ có một ngày cúng đầy tháng cho con được tốt đẹp.
Nguồn gốc của cúng đầy tháng cho bé các mẹ có biết không ?
Xuất phát từ sinh lý tự nhiên, tháng đầu tiên trong cuộc đời của em bé vô cùng quan trọng. Ngày xưa ở Việt Nam, em bé sau khi ra đời không được đặt tên ngay vì tỉ lệ tử vong của bé sơ sinh rất cao.
Trong 4 tuần đầu sau khi lọt lòng mẹ, trẻ em dễ chết yểu vì những khả năng đề kháng của bé chưa được hoàn hảo và chưa hoạt động đúng mức.
Thống kê khác cũng cho thấy, trong số trẻ không may chết trong năm đầu thì có tới 2/5 sẽ chết ngay trong tháng đầu tiên. Vì thế, nếu bé được ăn đầy tháng thì cháu đã thoát được hết hai phần ba của những rủi ro trong năm tuổi đầu tiên của cuộc đời.
Đầu xuôi đuôi lọt, sau một tháng bé vẫn còn mạnh khỏe, tăng cân, thì có lẽ hy vọng sống sót lớn lên thành người, vì vậy ngày đầy tháng là dịp ăn mừng cho cháu, bố mẹ và thậm chí là cả họ hàng.
Tháng đầu sau khi em bé được sinh ra cũng là giai đoạn ở cữ của sản phụ, do đó khi kết thúc tháng đầu cũng là sự kết thúc của giai đoạn khó khăn nhất không chỉ đối với bé mà với cả bà mẹ thời hậu sản.
Những tín ngưỡng dân gian ngày xưa quy ước đàn bà ở cữ và con chưa đủ tháng thường không được ra khỏi nhà và tránh tiếp xúc với người khác.
Do đó ngày đầy tháng cũng là ngày đầu tiên gia đình trình với nội-ngoại, họ hàng, lối xóm về một đứa cháu nhưng ít ai nhìn thấy từ lúc sinh ra (cả mẹ và con) như là chứng nhận của xã hội về sự tồn tại của một con người, để được nâng niu, chúc tụng, để cộng đồng có trách nhiệm giúp đỡ, cưu mang, che chở.